تجارت کرک بز در هرات

یه دوستی از اونوردنیا یه درخواست عجیبی از من کرد. عجیب از این لحاظ که این درخواست هیچ مناسبتی با اون دوست نداشت. یک خانم پرفسور و محقق انگلیسی که می‌خواست وضعیت بازار و قیمت کرک و موی بز در افغانستان رو بدونه. اولش فکر کردم عجب کار مشکلیه اما چاره‌ای نبود و باید انجامش می دادم. بعد از یک کم پرس‌و جو و با یه ذره اطلاعات بلند شدم رفتم بازار کرک فروش‌ها پشت ارگ. دیدم عجب دنیاییه. از ماشین که پیاده شدم،‌ دیدم مغازه دارا گله به گله نشستن دم مغازه‌هاشون و دارن با هم گپ می‌زنن. یه راست رفتم پیش یه آقای ریش سفیدی که بعدا فهمیدم اسمش غلام رسوله. از اول هم اتمام حجت کردم که من نه خریدارم و نه فروشنده فقط می‌خوام بدونم نرخا چطوره. بعد از یک گفتگوی خودمونی و درست و حسابی کلی اطلاعات به دست اومد از این قرار که قیمت کرک از 1 من 20 دلار شروع میشه تا 67 دلار که بهترین و مرغوبترین نوع کرکه. 1 من اینجا معادل 4 کیلوگرمه و تمام معاملات با واحد 4 کیلو محاسبه می‌شه؛

هرات مرکز خرید و فروش کرک در افغانستانه در حالیکه خودش کرک زیادی تولید نمی‌کنه؛‌ بیشترین و مرغوبترین کرک از بادغیس و میمنه می‌اد و گاهی هم از فراه، چخچران و قندهار؛‌ در ضمن قندهار هم مرکز خرید و فروش پشم در این کشوره؛‌ از کشورهای پاکستان، ایران و ترکمنستان هم کرک وارد میشه و بعد از تمیز کردن و تبدیل کردن به عدل توسط تجار افغانی عمدتا به بلژیک و دوبی صادر می‌شه؛‌ضمن اینکه تجار چینی هم خودشون مستقیم به این جا می‌آن؛‌
کرک پاکستان بدترین کیفیت رو داره و اغلب حدود 20 تا 25 دلار فروخته می‌شه؛‌ کرک ایران به مرغوبی اینجا نیست اما از پاکستان خیلی بهتره و بین 30 تا 50 دلار خرید و فروش می‌شه؛‌ کرکی هم که ازترکمنستان می‌آد از نظر مقدار چندان قابل توجه نیست؛‌

کیفیت کرک با توجه به درصد مویی که توش هست محاسبه می‌شه و زمان چیدن کرک؛‌ بهترین نوع کرک که بهش باری یا بهاری می‌گن و بین 62 تا 67 دلار خرید و فروش می‌شه کرکیه که موقع بهار مستقیم از بز زنده چیده می‌شه و بعد از جدا کردن موها از کرک فروخته می‌شه؛‌ انواع دیگه اونایی هستن که از پوست بز تهیه می‌شن یعنی بعد از ذبح بز پوست اون رو می‌شورن و بهش موادی می‌زنن و به راحتی کرک و مو رو ازش جدا می‌کنن؛ در این شکل معمولا الیاف ضعیف‌تر و کوتاه‌تر از نوع اول هستن؛‌ مویی که از کرک جدا می‌شه عمدتا برای تهیه چادر کوچی‌ها استفاده می‌شه؛‌ همون سیاه‌چادرهایی که عشایر خودمون هم دارن و وقتی که بارون روش می‌آد تمام منفذاش بسته می‌شه و مانع عبور آب به داخل می‌شه؛
کرک به سه رنگ زرد و مشکی و سفید تقسیم می‌شه که نوع سفید از انواع دیگه مقداری ارزونتره؛‌
این کرک رو معمولا کشاورزا در طول سال جمع می‌کنن و هر وقت پول لازم دارن 3-4 من کرک رو به بازار می‌آرن و می‌فروشن که احتمالا به یه دوز و کلکایی هم ازشون خریده می‌شه؛
‌
این جدا کردن و سورت کردن کار خیلی سختیه که علاوه بر زمان بر بودنش فکر نمی‌کنم زیاد بهداشتی هم باشه؛‌
بیشترین نقش رو در این جریان زن‌ها دارن که متاسفانه هیچ‌جا به حساب نمی‌آن؛‌
یه آماری رو یه زمانی سازمان ملل منتشر کرده بود که می‌گفت؛
زنان که نصف جمعیت جهان رو تشکیل می‌دن، دو سوم ساعت کاری جهان را انجام می‌دن و یک دهم درآمد جهان رو دریافت می‌کنن و یک صدم از ثروت جهان رو در اختیار دارن؛‌
محض رضای خدا ایندفعه یه خانمی پیدا بشه که اینجا نقش تاجر رو داشته باشه؛